Chi tiết cách cúng đầy tháng bé trai, bé gái đầy đủ đơn giản nhất

Nội dung chính

    Sự tích 12 Bà Mụ và Vì sao cần phải cúng đầy tháng cho bé.


    Theo truyền thuyết văn hóa dân gian Việt Nam, Bà Mụ hay còn gọi là mẹ sanh là một nhóm thần giúp việc cho Ngọc Hoàng trong việc sinh nở giáo dưỡng. Theo sự tích về cúng mụ cho bé trai, đứa trẻ khi sinh ra sẽ được đón nhận và được bảo vệ bởi 13 vị thần. Trong đó, 12 vị là các bà Mụ, mỗi vị có nhiệm vụ chăm sóc cho từng bộ phận của cơ thể của đứa bé, và vị còn lại là Đức Ông, thần canh cửa chùa và phù hộ cho trẻ em. Mỗi bà Mụ có nhiệm vụ vai trò riêng để giúp đỡ mẹ và em bé trong sinh nở giáo dưỡng, được gọi tên như sau:

    Mụ bà Trần Tứ Nương coi việc sinh đẻ (chú sanh).
    Mụ bà Vạn Tứ Nương coi việc thai nghén (chú thai).
    Mụ bà Lâm Cửu Nương coi việc thụ thai (thủ thai).
    Mụ bà Lưu Thất Nương coi việc nặn hình hài nam, nữ cho đứa bé (chú nam nữ).
    Mụ bà Lâm Nhất Nương coi việc chăm sóc bào thai (an thai).
    Mụ bà Lý Đại Nương coi việc chuyển dạ (chuyển sanh).
    Mụ bà Hứa Đại Nương coi việc khai hoa nở nhụy (hộ sản).
    Mụ bà Cao Tứ Nương coi việc ở cữ (dưỡng sanh).
    Mụ bà Tăng Ngũ Nương coi việc chăm sóc trẻ sơ sinh (bảo tống).
    Mụ bà Mã Ngũ Nương coi việc ẵm bồng con trẻ (tống tử).
    Mụ bà Trúc Ngũ Nương coi việc giữ trẻ (bảo tử).
    Mụ bà Nguyễn Tam Nương coi việc chứng kiến và giám sát quá trình sinh đẻ (giám sanh).

    Vì vậy, trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai (hay còn gọi cúng mụkhi bé được tròn 1 tháng tuổi được coi là một nghi lễ quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc, Đây là dịp để cha mẹ bày tỏ lòng biết ơn và tôn trọng các vị Đại Tiên, Bà Mụ đã giúp đỡ mình trong quá trình sinh con và đã mang con trai đến cho gia đình.


    le-vat-cung-12-ba-mu

    Cách tính ngày đầy tháng cho bé trai, bé gái.


    Theo truyền thống, thời gian đầy tháng của trẻ sẽ được tính bằng lịch âm. Cụ thể, đối với bé gái, ngày đầy tháng sẽ sớm hơn 2 ngày so với ngày sinh theo lịch âm. Đối với bé trai, ngày đầy tháng sẽ sớm hơn 1 ngày so với ngày sinh theo lịch âm.
    Lễ cúng đầy tháng cho bé traithường diễn ra vào ngày thứ 29 kể từ ngày sinh Âm lịch của trẻ. Thời gian và giờ cúng đầy tháng cũng có sự khác nhau tùy vùng miền: ở miền Bắc, thời gian cúng thường diễn ra trước 12 giờ, ở miền Trung là từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, còn ở miền Nam là trước 9 giờ sáng.
    Tuy nhiên, hiện nay, nhiều cha mẹ hiện đại lại sử dụng lịch Dương để tính toán ngày lễ cúng đầy tháng cho con. Cha mẹ sẽ lấy ngày sinh theo lịch Dương của con làm mốc và tổ chức lễ cúng đầy tháng cho bé vào ngày đó tháng sau.
    Ví dụ,nếu bé trai sinh vào ngày 21 tháng 4 âm lịch, thì ngày đầy tháng sẽ được tính bằng ngày 20 tháng 4 dương lịch.

    Mâm cúng đầy tháng cho bé trai bao gồm :


    Trong lễ cúng đầy tháng cho bé, mâm cúng đầy tháng bắt buộc phải có 12 chén chè trôi nước nhỏ và 1 chén chè trôi nước lớn, 12 chén cháo nhỏ và 1 tô cháo lớn, 12 chén xôi nhỏ và 1 chén xôi lớn để tượng trưng cho 12 con giáp và tuổi của bé.
    Trong mâm cúng đầy tháng bé trai, ngoài đồ cúng dành cho bàn thờ Phật, ông Địa, gia tiên, còn bao gồm:
    - 1 con gà luộc, 3 tô chè lớn, 12 chén chè nhỏ và 13 đĩa xôi.
    - Bộ tam sên gồm trứng luộc, thịt heo luộc, tôm hoặc cua luộc.
    - Nhang trầm thơm, đèn cầy, rượu nếp, nước chai, trà gói và bánh kẹo.
    - 13 đôi hài, 13 miếng trầu cánh phượng, 13 nén vàng, 13 bộ váy áo đẹp. Đĩa xôi, đôi hài, váy áo, miếng trầu và nén vàng phải giống nhau. Ngoài ra, còn có 12 bộ váy áo có kích thước như nhau và 1 bộ có kích thước lớn hơn.
    - Mâm ngũ quả, trà, rượu, hoa tươi, nhang, đèn, nước, muối, gạo và 1 bộ đồ hình thế (ghi họ tên và ngày tháng năm sinh của đứa trẻ). Sau khi cúng xong, bộ đồ này sẽ được đốt để giải hạn cho bé.
    cung-day-thang

    Lễ vật cúng 12 Bà Mụ:


    Trong nghi thức cúng đầy tháng cho bé trai, việc cúng lễ mụ cũng là một phần quan trọng. Đồ vật cúng lễ mụ cho bé trai bao gồm:
     
    Đồ chơi trẻ em:có thể là nhựa hoặc sành sứ.
    Hương hoa: bao gồm hương, lọ hoa nhiều màu, tiền vàng, nước trắng.
    Lễ mặn:bao gồm xôi, gà luộc, cơm, canh, món ăn, rượu trắng.
    Kẹo bánh:chia thành 12 phần và một phần to hơn (hoặc nhiều hơn).
    Đồ vàng mã:bao gồm các đôi hài màu xanh, nén vàng màu xanh, váy áo màu xanh.
    Phẩm oản:chia 12 phần đều nhau và một phần lớn hơn (hoặc nhiều hơn).
    Trầu cau:bao gồm trầu têm cánh phượng, 12 miếng trầu với cau bổ tư và 1 miếng to hơn với cau nguyên quả.
    Đồ ăn mặn:có thể bao gồm cua, con ốc, tôm để sống hoặc có thể hấp chín. Các động vật này có 12 con kích thước bằng nhau và có 1 con to hơn.
    Để chuẩn bị cho lễ cúng, cha mẹ cần chuẩn bị các vật dụng cần thiết như mâm cúng, bánh trưng, trái cây, thịt, cúng xăng, và một số vật phẩm khác. Các vật dụng này thường được chuẩn bị trước đó và được sắp xếp đẹp mắt trên mâm cúng.

    Lễ vật cúng Đức Ông.


    Trong nghi thức cúng Đức Ông vào đầy tháng cho bé trai, mâm cúng cần bao gồm những lễ vật sau:
    Một con gà luộc cánh ngang.
    Một tô chè lớn, một tô cháo lớn và ba đĩa xôi lớn.
    Một miếng thịt quay và một đĩa hoa quả gồm năm loại trái cây bất kỳ.
    Trầu cau, rượu và đồ vàng mã, giấy tiền vàng bạc cũng cần có để cúng Đức Ông.

    Cách bày biện mâm cúng cho bé trai.


    Trong lễ cúng đầy tháng cho bé trai, mẹ cần chuẩn bị 2 bàn cúng với chiều cao khác nhau. Bàn cúng nhỏ và thấp hơn sẽ được dùng để bày lễ vật cúng Đức Ông, trong khi bàn cúng lớn và cao hơn sẽ dùng để bày lễ vật cúng 12 Bà Mụ. Khi bày mâm cúng đầy tháng, phần lễ vật cúng Đức Ông phải được đặt phía Đông và bàn lễ vật cúng 12 Bà Mụ phải đặt phía Tây. Bên cạnh đó, khoảng cách giữa mâm cúng trên và mâm cúng dưới phải giữa khoảng 10 phân và phải tuân thủ nguyên tắc “Đông bình, Tây quả”.

    mam-cung-day-thang-be-trai

    Nghi thức thực hiện cúng đầy tháng bé trai.

     
    Sau khi bày lễ vật, cha mẹ sẽ thắp ba nén nhang và đưa bé trai ra trước bàn thờ để khấn theo bài khấn sau:
    Nam Mô A Di Đà Phật!
    Nam Mô A Di Đà Phật!
    Nam Mô A Di Đà Phật!
    Con kính lạy Đệ nhất Thiên tỉ đại tiên chúa
    Con kính lạy Đệ nhị Thiên đế đại tiên chúa
    Con kính lạy Đệ tam Tiên Mụ đại tiên chúa
    Con kính lạy Thập nhị bộ Tiên nương
    Con kính lạy Tam tập lục cung chư vị Tiên nương
    Hôm nay là ngày … tháng … năm
    Vợ chồng con là …………………..
    Sinh được con (trai, gái) đặt tên là ……………………
    Chúng con ngụ tại : ……………………………………..
    Nay nhân ngày đầy tháng (đầy cữ, đầy năm) chúng con thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật và các thứ cúng dâng bày lên trước án, trước bàn tọa chư vị Tôn thân kính cẩn tâu trình :
    Nhờ ơn thập phương chư Phật, chư vị Thánh hiền, chư vị Tiên Bà, các đấng Thần linh, Thổ Công, Long Mạch, Thổ Địa chính thần, Tiên tổ nội ngoại, cho con sinh ra cháu tên là …………… sinh ngày ……………. được mẹ tròn con vuông.
    Cúi xin chư vị Tiên Bà, chư vị Tôn thần giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật, phù hộ độ trì, vuốt ve che chở cho cháu được ăn ngoan, ngủ yên, hay ăn chóng lớn, vô bệnh vô tật, vô tai vô ương, vô hạn vô ách. Phù hộ cho cháu bé được tươi đẹp, thông minh, sáng láng, thân mệnh bình yên, cường tráng (nếu là bé trai), kiếp kiếp được hưởng vinh hoa phú quý.
    Toàn gia chúng con được phúc thọ an khang, nhân lành nảy nở, nghiệp dữ tiêu tan, bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng.
    Xin thành tâm kính lễ, cúi xin được chứng giám lòng thành.
    Nam Mô A Di Đà Phật !
    Nam Mô A Di Đà Phật!
    Nam Mô A Di Đà Phật!
    Cẩn cáo!
     
    Sau khi lễ cúng đầy tháng, sẽ tiến hành nghi thức đặt tên cho bé. Đầu tiên, người cúng sẽ khấn với tổ tiên về việc đặt tên cho em bé và sau đó thực hiện nghi thức gieo đồng xu bạc xuống đĩa.
     
    Nếu một đồng tiền úp và một đồng tiền ngửa, có nghĩa là cái tên đặt cho bé đã được tổ tiên chấp nhận. Nếu cả hai đồng tiền đều úp hoặc đều ngửa, có nghĩa là cái tên không được tổ tiên chấp nhận, người cúng cần gieo lại quẻ. Nếu sau ba lần gieo quẻ mà vẫn không thành công, cha mẹ phải chọn tên khác cho bé.
     
    Một số nơi có thể thực hiện nghi thức khai hoa (hay còn gọi là "bắt miếng"). Trong nghi thức này, bé sẽ được đặt ngay giữa bàn cúng hoặc nằm trong nôi bên cạnh bàn cúng. Người cúng sẽ rót trà và thắp hương để xin phép bắt miếng. Sau đó, người cúng bồng bé trên tay và quơ nhánh hoa qua miệng bé và nói những lời tốt đẹp để xin cho bé có sức khỏe và được yêu quý trong xã hội.