Quy trình chế tác cổng đá thủ công và hiện đại

Cổng đá là công trình tâm linh quan trọng, đòi hỏi sự chính xác, tinh xảo và bền vững. Để tạo nên một chiếc cổng đá hoàn chỉnh, cần trải qua nhiều công đoạn từ khai thác nguyên liệu, gia công, điêu khắc hoa văn đến lắp đặt. Ngày nay, có hai phương pháp chính: Chế tác thủ công truyền thống, Chế tác hiện đại bằng máy CNC, công nghệ cắt đá. Mỗi phương pháp có ưu nhược điểm riêng, nhưng thường được kết hợp để vừa giữ tinh hoa truyền thống vừa tăng độ chính xác.
 

Quy trình chế tác cổng đá thủ công truyền thống

1. Lựa chọn đá nguyên khối

- Chọn khối đá xanh, đá rêu hoặc đá vàng có chất lượng tốt.
- Đá phải đồng màu, ít vân nứt, kích thước phù hợp.
- Khối đá được khai thác từ mỏ, sau đó cắt sơ bộ để vận chuyển.

2. Đục, chạm khắc thủ công

- Nghệ nhân dùng búa, đục, thước dây để tạo hình từng chi tiết.
- Hoa văn truyền thống như rồng, phượng, tứ linh, tứ quý được khắc tay tỉ mỉ.
- Người thợ vừa làm vừa “cảm đá”, lắng nghe độ chắc và đường vân tự nhiên.

3. Ưu điểm của chế tác thủ công

- Hoa văn tinh xảo, có hồn – điều mà máy khó làm được.
- Giữ trọn vẹn nghệ thuật điêu khắc truyền thống.
- Mỗi sản phẩm mang dấu ấn độc nhất của nghệ nhân.

4. Hạn chế

- Thời gian thi công lâu, có thể kéo dài hàng tháng.
- Chi phí cao, đặc biệt với công trình nhiều chi tiết.
- Độ chính xác hình học (góc cạnh, độ đều) khó bằng máy.

Quy trình chế tác cổng đá hiện đại bằng công nghệ CNC

1. Thiết kế bản vẽ 3D

- Kiến trúc sư và kỹ sư sử dụng phần mềm AutoCAD, 3D Max để dựng bản thiết kế.
- Khách hàng có thể xem trước mô phỏng 3D cổng đá, chỉnh sửa trước khi sản xuất.

2. Gia công bằng máy CNC, cắt đá tự động

- Máy CNC (Computer Numerical Control) lập trình theo bản vẽ.
- Cắt đá thành từng khối chính xác đến từng mm.
- Khắc hoa văn cơ bản, đường nét lặp lại đều nhau.

3. Ưu điểm

- Tốc độ nhanh, tiết kiệm thời gian.
- Độ chính xác cao, các chi tiết chuẩn tỉ lệ.
- Phù hợp với công trình cổng lớn, nhiều khối ghép.

4. Hạn chế

- Hoa văn thiếu “hồn”, khó đạt độ mềm mại như điêu khắc tay.
- Phụ thuộc vào thiết kế kỹ thuật, ít sự sáng tạo ngẫu hứng.

Kết hợp thủ công và hiện đại – Xu hướng mới trong chế tác cổng đá

Đa số các xưởng đá mỹ nghệ hiện nay, trong đó có Đá Mỹ Nghệ Phan Vinh, áp dụng mô hình kết hợp:
- Công đoạn tạo hình, cắt khối lớn → dùng CNC để tiết kiệm thời gian.
- Công đoạn chạm khắc tinh xảo, hoa văn truyền thống → nghệ nhân làm thủ công.
Cách làm này vừa đảm bảo độ chính xác hiện đại, vừa giữ được linh hồn thủ công truyền thống.

Xem thêm: Chất liệu làm cổng đá

Các bước hoàn thiện một cổng đá chuẩn

1. Khai thác và chọn đá

- Khối đá được cắt tại mỏ, vận chuyển về xưởng.
- Nghệ nhân chọn theo màu sắc, độ rắn chắc.

2. Phác thảo và tạo hình thô

- Nghệ nhân vẽ phác hoa văn.
- Máy CNC hoặc đục tay để tạo khối ban đầu.

3. Chạm khắc chi tiết

- Chạm tứ linh, hoa văn, câu đối.
- Làm thủ công để đạt độ mềm mại.

4. Mài nhẵn và xử lý bề mặt

- Dùng giấy ráp, máy mài để làm mịn.
- Có thể phủ thêm lớp chống thấm.

5. Lắp đặt tại công trình

- Vận chuyển đến công trường.
- Ghép từng khối theo bản vẽ.
- Cân chỉnh theo thước Lỗ Ban để đảm bảo phong thủy.

So sánh chế tác thủ công và hiện đại

Lời khuyên khi chọn quy trình chế tác cổng đá

- Nếu muốn cổng đá mang giá trị nghệ thuật, tinh xảo → chọn chế tác thủ công hoặc kết hợp.
- Nếu muốn công trình lớn, nhiều chi tiết đồng bộ, tiết kiệm thời gian → chọn CNC + chạm khắc thủ công.
- Không nên chọn 100% CNC cho công trình tâm linh vì dễ mất đi hồn truyền thống.

Đá Mỹ Nghệ Phan Vinh – Đơn vị tiên phong trong kết hợp thủ công và hiện đại

Với 40 năm kinh nghiệm, Đá Mỹ Nghệ Phan Vinh là một trong những xưởng đá hàng đầu tại Ninh Bình, chuyên thi công cổng đá thủ công kết hợp CNC.

Điểm mạnh:
- Đội ngũ nghệ nhân tay nghề cao, gắn bó nhiều thế hệ.
- Ứng dụng công nghệ CNC để tối ưu thời gian.- 
- Quy trình kiểm soát chặt chẽ từ khối đá đến công trình.
- Hàng trăm công trình cổng đá nhà thờ họ, lăng mộ, đình chùa đã hoàn thiện khắp cả nước. Với sự kết hợp giữa nghệ thuật truyền thống và công nghệ hiện đại, Phan Vinh mang đến những công trình cổng đá bền đẹp – tinh xảo – hợp phong thủy. Hotline: 0904 169 128
 

FAQ – Câu hỏi thường gặp về quy trình chế tác cổng đá

1. Quy trình làm cổng đá thường mất bao lâu?
Tùy theo kích thước và độ phức tạp: Cổng đá CNC cơ bản: 15–30 ngày. Cổng đá thủ công nhiều hoa văn: 1–3 tháng. Nếu kết hợp cả hai phương pháp thì sẽ rút ngắn thời gian nhưng vẫn đảm bảo tính nghệ thuật.
2. Cổng đá thủ công có bền hơn cổng đá CNC không?
Độ bền không phụ thuộc vào phương pháp chế tác mà vào chất liệu đá. Tuy nhiên, cổng đá thủ công thường có hoa văn khắc sâu, độ bám lâu dài hơn.
3. Hoa văn cổng đá CNC có đẹp bằng thủ công không?
CNC cho độ chính xác cao nhưng thường thiếu độ mềm mại. Hoa văn thủ công lại có “hồn”, mang tính nghệ thuật cao. Vì vậy, xu hướng là dùng CNC tạo hình thô, thủ công hoàn thiện chi tiết.
4. Cổng đá làm thủ công có đắt hơn không?
Có. Vì mất nhiều công sức, thời gian và yêu cầu tay nghề cao. Chi phí thường cao hơn 15–30% so với chế tác CNC.
5. Đá xanh, đá rêu hay đá vàng chế tác cổng đá có khác nhau không?
Có. Đá xanh: cứng, dễ chạm khắc chi tiết. Đá rêu: màu trầm cổ kính, hợp không gian tâm linh. Đá vàng: tạo vẻ sang trọng, nhưng khó tìm khối lớn.
6. Cổng đá chế tác bằng CNC có phù hợp công trình tâm linh không?
Nếu chỉ dùng 100% CNC thì hoa văn thường công nghiệp, ít hồn. Với công trình tâm linh, nên kết hợp CNC + chạm thủ công để vừa chuẩn xác vừa giữ giá trị truyền thống.
7. Lắp đặt cổng đá có cần nghệ nhân tham gia không?
Có. Vì cổng đá nặng hàng tấn, phải lắp đúng theo thước Lỗ Ban và phong thủy. Nghệ nhân sẽ trực tiếp chỉnh sửa, ghép nối chuẩn xác.